Γρηγόριος
Ξενόπουλος
Ο Γρηγόριος Ξενόπουλος (9 Δεκεμβρίου 1867 - 14 Ιανουαρίου
1951) ήταν Ζακυνθινός μυθιστοριογράφος, δημοσιογράφος και συγγραφέας θεατρικών
έργων. Διετέλεσε αρχισυντάκτης στο θρυλικό πια περιοδικό "Η Διάπλασις των Παίδων" κατά την περίοδο 1896 - 1948. Κατά την αρχισυνταξία
του Ξενόπουλου στο περιοδικό ήταν και ο βασικός του συντάκτης. Είναι
χαρακτηριστική η υπογραφή του Σας ασπάζομαι, Φαίδων, που
χρησιμοποιούσε στις επιστολές που υποτίθεται έστελνε στο περιοδικό. Ήταν ο
ιδρυτής και εκδότης του περιοδικού Νέα Εστία, το οποίο εκδίδεται ακόμα και σήμερα. Το 1931
έγινε ακαδημαϊκός. Μαζί με τους Παλαμά, Σικελιανό και Καζαντζάκη ίδρυσε την Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών.
Βίος
Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη στις
9 Δεκεμβρίου 1867. Ο πατέρας του, Διονύσιος, καταγόταν
από τη Ζάκυνθο και η
μητέρα του Ευλαλία από την Πόλη. Ο Γρηγόριος έζησε τα παιδικά και εφηβικά του
χρόνια στη Ζάκυνθο, μέχρι το 1883, όταν γράφτηκε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών για
να σπουδάσει Φυσικομαθηματικά, μετά από προτροπή του φίλου του Νικολάου
Μοτσενίγου, ο οποίος σπούδαζε ήδη Φυσικομαθηματικός στην Αθήνα. Τις σπουδές του
δεν τις ολοκλήρωσε ποτέ: από το πρώτο ήδη έτος είχε αρχίσει την ενασχόληση με
τη λογοτεχνία, η οποία ήταν και η μοναδική πηγή εσόδων του.
Από το 1892 εγκαταστάθηκε
μόνιμα πλέον στην Αθήνα και το 1894 παντρεύτηκε την
Ευφροσύνη Διογενίδη. Το ζευγάρι χώρισε ενάμιση χρόνο μετά, ενώ είχαν ήδη
αποκτήσει μια κόρη και ο συγγραφέας παντρεύτηκε ξανά το 1901 την Χριστίνα
Κανελλοπούλου, με την οποία απέκτησε άλλες δύο κόρες.
Συνεργάστηκε με πλήθος
εφημερίδων και περιοδικών στις οποίες δημοσίευε μελέτες, άρθρα, διηγήματα και
μυθιστορήματα. Το 1894 ανέλαβε τη διεύθυνση της Εικονογραφημένης Εστίας,
το 1896 έγινε αρχισυντάκτης του περιοδικού Η Διάπλασις των Παίδων,
του οποίου ήταν και συνδρομητής κατά τα παιδικά του χρόνια. Από το 1901 ως το
1912 δημοσίευε στο περιοδικό Παναθήναια λογοτεχνικά έργα και
μελέτες και από το 1912 άρχισε να συνεργάζεται με την εφημερίδα Έθνος γράφοντας
μυθιστορήματα σε συνέχειες. Το 1927 ίδρυσε το περιοδικό Νέα
Εστία, του οποίου ήταν διευθυντής ως το 1934.
Κατά τον Ελληνοϊταλικό
πόλεμο του 1940 ο Γρηγόριος Ξενόπουλος μαζί με άλλους Έλληνες
λογίους προσυπέγραψε την Έκκληση των Ελλήνων Διανοουμένων προς τους
Διανοούμενους ολόκληρου του Κόσμου με την οποία αφενός μεν καυτηριάζονταν η
κακόβουλη ιταλική επίθεση, αφετέρου δε διέγειρε την παγκόσμια κοινή γνώμη σε
επανάσταση συνειδήσεων για κοινό νέο πνευματικό Μαραθώνα.
Πέθανε στην Αθήνα στις 14 Ιανουαρίου 1951 και κηδεύτηκε
δημοσία δαπάνη.
Πεζογραφικό
Ο Ξενόπουλος ήταν
πολυγραφότατος συγγραφέας. Έγραψε πάνω από 80 μυθιστορήματα και πλήθος
διηγημάτων.
Τα έργα του
διαδραματίζονται στην Αθήνα και τη Ζάκυνθο. Θεωρείται ο
εισηγητής του "αστικού μυθιστορήματος", δηλαδή του μυθιστορήματος που
διαδραματίζεται στα αστικά κέντρα . Βασικό θέμα στα έργα του είναι ο έρωτας,
κυρίως έρωτας μεταξύ ατόμων από διαφορετικές τάξεις.
Η ικανότητά του να γράφει
εύκολα και γρήγορα τον οδήγησε κάποιες φορές σε "εκπτώσεις" ως προς
την ποιότητα. Πολλοί τον κατηγόρησαν, όταν άρχισε να δημοσιεύει μυθιστορήματα
σε συνέχειες, ότι έκανε πολύ εύκολα παραχωρήσεις στα γούστα του αναγνωστικού
κοινού και ότι χρησιμοποιούσε συχνά προκλητικές για την εποχή ερωτικές σκηνές
για να κερδίζει χρήματα. Όλοι όμως επισημαίνουν αρετές του έργου του, όπως η
αφηγηματική ευχέρεια, η ικανότητα να κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη
και η παρατηρητικότητα.
Ο Ξενόπουλος και το αστικό μυθιστόρημα
Τα έργα του Ξενόπουλου
είναι περισσότερο για ψυχαγωγία παρά για φιλολογική ανάλυση. Ο αστικός ρεαλισμός που
επικρατούσε αυτή την εποχή στην Ευρώπη και στην Αμερική επηρεάζει
και τα έργα του Ξενόπουλου. Για το λόγο αυτό ο Ξενόπουλος θεωρείται από πολλούς
εισηγητής του αστικού μυθιστορήματος με προσπάθειες για την αντανάκλαση της
ίδιας της πραγματικότητας. Ας μη ξεχνάμε ότι ο Ξενόπουλος ανήκει στη γενιά του
1880, χρονολογία η οποία αποτελεί σταθμό στην ιστορία της νεοελληνικής
λογοτεχνίας (Αρχή νεοελληνικής αναγέννησης με τον Παλαμά αλλά
και τον Ροΐδη με
το μυθιστόρημα του Πάπισσα Ιωάννα.
Με την
άνοδο του πνευματικού επιπέδου του λαού –πίστευε- θα καταλάβαιναν οι άνθρωποι
το πραγματικό τους συμφέρον. Για το λόγο αυτό θεωρούσε το γράψιμο ως οφειλή
διαπαιδαγώγησης και έργο ευθύνης υπέρ του συνόλου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.